پسته
با طعم لذیذ و خصوصیات منحصر به فرد، پسته ایرانی نه تنها به عنوان یک خوراک خوشمزه بلکه به عنوان یک منبع غنی از انرژی و عناصر مغذی اساسی در تغذیه انسان‌ها شناخته می‌شود. اهمیت پسته در تغذیه به واسطه ترکیب منحصر به فرد اجزای آن است.
انواع پسته یک منبع بی‌نظیر از پروتئین، فیبر، ویتامین‌ها، و مواد معدنی مانند منیزیم، فسفر، و پتاسیم است. این میوه خشک، ترکیبی تعادل‌یافته از چربی‌های ناسالم و سالم را ارائه می‌دهد که مفید برای قلب، مغز، و سیستم ایمنی بدن است.
پسته یکی از پر طرفدار ترین، مقوی ترین و خوشمزه ترین مغز های آجیل است که در سر تا سر دنیا علاقه مندان بسیار زیادی دارد. ایران به عنوان اولین و برترین تولید کننده و صادر کننده انواع پسته های مختلف در جهان شناخته می شود.
انواع پسته در ایران شامل مدل های مختلفی هستند که هر کدام ویژگی ها و خصوصیات طعمی و ظاهری مخصوص به خود را دارند.
معروفترین انواع پسته در ایران و اسامی آنها
ایران انواع مختلفی از پسته وجود دارد که هر کدام به نوعی منحصر به فرد و محبوب هستند. از جمله این پسته‌ها می‌توان به پسته‌های اکبری، احمد آقایی، فندقی (اوحدی) و کله قوچی اشاره کرد. قیمت هر نوع از این پسته‌ها بستگی به عوامل مختلفی مانند کیفیت، اندازه، شکل و وضعیت بازار دارد.
1- پسته اکبری
پسته اکبری یکی از محبوب‌ترین و شناخته‌شده‌ترین انواع پسته در ایران است. این نوع پسته به شکل بادامی و بیضی، بزرگ و کشیده است و از نظر اقتصادی بالاترین ارزش را دارد.
- طعم: شیرین و خوشمزه
- پوست: کرم تیره و صاف
- زمان برداشت: از بیست و یکم تا سی و یکم شهریور ماه (دیر رس)
- تاریخچه: این نوع پسته در اواخر دهه سی در شهرستان رفسنجان شناسایی و تکثیر شد.
پسته اکبری اغلب به عنوان با ارزش‌ترین نوع پسته ایرانی صادر می‌شود و در بازارهای داخلی و خارجی به راحتی قابل دسترسی است.
2- پسته احمد آقایی
پسته احمد آقایی نیز یکی از معروف ترین انواع پسته ها در ایران است. این پسته شکلی بادامی و کشیده دارد و مغز آن قرمز است. پوسته این نوع پسته نیز سفید و کشیده است.
پسته احمدآقایی از نظر اندازه در میان پسته ها متوسط است و قیمتی معمولاً متوسط و کمتر از پسته اکبری دارد. طعم آن خوشمزه و کرمی است و از نظر طعم، طرفدارارن بسیار زیادی دارد. پسته احمدآقایی نیز محبوبیت بالایی در بازار های جهانی دارد.
پسته احمد آقایی اولین بار توسط آقای احمد آقا فروتن در منطقه نوق شهرستان رفسنجان شناسایی شد. احمد آقایی از انواع دیررس محسوب می‌شود.
3-پسته فندقی
سته فندقی که به عنوان پسته اوحدی نیز شناخته می‌شود، یکی از انواع محبوب پسته در ایران است. این نوع پسته دارای ظاهری کوچکتر و گردتر نسبت به پسته‌های اکبری و احمد آقایی است و طعمی غنی و خوشمزه دارد. حدود 60 تا 70 درصد محصول پسته ایرانی را تشکیل می‌دهد.
- ظاهر: کوچکتر و گردتر نسبت به پسته بادامی
- مغز داخلی: متمایل به قهوه‌ای
- کاربرد: به عنوان ماده اولیه در تولید شیرینی‌جات، بستنی و سایر محصولات غذایی
ویژگی‌های اصلی پسته فندقی:
- 1.پوست خارجی آن غالباً کرم مایل به استخوانی است.
- 2.به دلیل اندازه کوچکتر، در هر کیلو تعداد بیشتری از این پسته وجود دارد که آن را انتخابی مناسب برای مناسبت‌هایی مانند عید، یلدا و غیره می‌سازد.
3.حتی تاریخ این نوع پسته اولین بار توسط مهدی اوحدی در شهرستان رفسنجان شناسایی و به بازار معرفی شد و هم اکنون حدود 60 درصد پسته‌های رفسنجان از نوع پسته فندقی (اوحدی) هستند. پسته فندقی برای انواع مناطق کشور که با پسته‌کاری سازگار هستند مناسب است و به همین علت کشت آن گسترش پیدا کرده است. اکنون پسته فندقی در استان‌های دیگری مانند یزد، خراسان رضوی، مرکزی، قزوین، فارس و تهران نیز کشت می‌شود.
4- پسته کله قوچی
ویژگی‌های کلیدی پسته کله قوچی:
- به دلیل ابعاد و اندازه بزرگ، این نوع پسته در بازارهای داخلی و خارجی بسیار محبوب است.
- پسته کله قوچی به دلیل طعم لذیذ و ویژگی‌های ظاهری به مقدار زیادی به کشورهای اروپایی صادر می‌شود.
- این پسته عمدتاً در استان کرمان کشت می‌شود و در سایر استان‌ها به صورت پراکنده وجود دارد.
- زمان برداشت: از یازدهم تا بیستم شهریور ماه (متوسط رس)
- تاریخچه: اولین بار توسط حاج علی شریفی در شهرستان رفسنجان شناسایی و به بازار معرفی شد.
- زمان ورود به بازار: پسته کله قوچی اولین بار در دهه پنجاه هجری شمسی به بازار معرفی شد و از آن
5- پسته شاه پسند دامغان
همانطور که از نام این نوع پسته مشخص است، پسته شاه پسند از پسته‌های معروف تجاری شهرستان دامغان می باشد. پسته شاه پسند دامغان دارای طعمی خوشمزه می‌باشد و از پسته‌های درجه یک ایران است.
پسته شاه پسند دامغان دارای میوه بادامی شکل، سایز درشت و طعمی بی نظیر است. این نوع پسته در رقابت با پسته اکبری شاه پسند ظاهر خندان و مغز درشت دارد و قیمت آن نسب به رقیب خود مقرون به صرفه تر است.
6- پسته خنجری
انواع پسته ایرانی در شهرستان دامغان کشت می‌شود و همان طور که از نامش پیداست، مانند خنجر دارای قوسی کشیده در یک طرف می‌باشد. این نوع پسته. از لحاظ ظاهری شبیه به پسته احمد آقایی و بادامی است. این رقم پسته در مقایسه با پسته اکبری و کله قوچی قیمت کمتری دارد.
7- پسته بادامی
پسته بادامی همان طور که از نام آن پیداست دارای ظاهر بادامی شکل و کشیده است. پسته بادامی نسبت به پسته احمد آقایی کشیدی کمتری دارد و ریز تر است.
خواستگاه پسته بادامی شهرستان زرند استان کرمان و همچنین در خراسان نیز کشت می‌شود. این رقم پسته قیمت کمتری نسبت به ارقام کله قوچی و احمد آقایی دارد. پسته بادامی از آنجایی که زود گل می‌دهد و در اوایل مرداد برداشت می شود و از اقلام اصطلاحا “خیلی زود رس” است.
8- پسته ممتاز
پسته ممتاز به پسته زرند نیز معروف است. شهرستان زرند در شمال غربی استان کرمان واقع شده است. عمده فعالیت اقتصادی مردم شهرستان زرند کشاورزی بوده به طوری که هم اکنون این شهرستان در زمینه تولید و برداشت محصولات کشاورزی بخصوص پسته پیشرفت‌های قابل توجهی کرده‌است.
پسته ممتاز مغز خوشمزه‌تری نسبت به سایر پسته‌های تجاری دارد که به نقاط مختلف جهان صادر می‌شود. میوه پسته ممتاز به شکل بادام است و ظاهری کشیده دارد. مغز پسته ممتاز سرخ رنگ و پوست آن استخوانی روشن است.
برتری هر نوع پسته بستگی به سلیقه فرد و کاربرد های مختلف پسته دارد.
- به عنوان مثال پسته اکبری به دلیل اندازه بزرگ تر و طعمی خوشایند، برای خوراکی ها و ترکیبات آجیل بسیار مناسب است.
- پسته احمدآقایی نیز با طعم خوب و اندازه متوسط، برای تهیه خوراکی ها و شیرینی ها مناسب است.
- پسته فندقی به دلیل اندازه کوچک تر و قوام بالا، برای تولید شیرینی جات و بستنی بسیار مورد استفاده قرار می گیرد.
- پسته کله قوچی نیز به عنوان پسته ای درشت و طعمی لذیذ، در آجیل های پذیرایی و تهیه انواع شیرینی کاربرد دارد.
مشخصات پسته مرغوب و روش تشخیص آن
به دلیل محبوبیت بسیار بالای پسته در کل دنیا، افراد بسیار به دنبال خرید بهترین و با کیفیت ترین انواع پسته ایرانی هستند. برای تشخیص پسته مرغوب باید یک سری نکات و ویژگی ها را مد نظر قرار دهید تا مغز پسته ای سالم و خوشمزه خریداری کنید.
– ابعاد و ظاهر: پسته مرغوب اغلب اندازه ای بزرگ تر و شکلی منظم و زیبا تر دارد. ظاهر پسته مرغوب و اصیل نیز معمولاً بیضی یا گرد است.
رنگ: رنگ پسته مرغوب باید یکنواخت و تازه باشد. پوست خارجی آن باید صاف و بدون آسیب یا لکه باشد. وجود هرگونه رنگ تیره یا لکه های غیر معمول، کیفیت پسته را تا حد بسیار زادی کاهش می دهد.
– طعم و عطر: پسته مرغوب باید طعمی خوشمزه، ملایم و خوشایند داشته باشد. عطر آن نیز باید معطر و روغنی باشد. در صورت وجود طعم تلخ، عطر نامطبوع یا عدم مزه، پسته بی کیفیت است و باید از خرید آن خودداری کرد.
– رطوبت: پسته مرغوب باید دارای رطوبت مناسبی باشد. خشک یا خیس بودن غیر عادی مغز پسته می تواند نشانه ای از کیفیت پایین یا فرآیند نادرست نگهداری آن باشد.
– پوسته: در پسته مرغوب، قسمت های سبز روی پوست پسته باید محدود و در کمترین میزان ممکن باشند.
– محل تولید: پسته مرغوب معمولاً از مناطقی با شرایط آب و هوایی مناسب برداشت می شود. پسته هایی که از مناطق مشهور مانند کرمان، خراسان و … تهیه می شوند، اغلب کیفیت بالاتری دارند.
مهمترین تفاوت های پسته ایرانی با پسته خارجی
پسته ایرانی در مناطقی با اقلیم خشک و بیابانی تولید می شود. این شرایط آب و هوایی خاص، به پسته ایرانی طعم و کیفیت بسیار خوبی می بخشد. در مقابل پسته های خارجی در مناطق متفاوتی از جهان تولید می شوند که شرایط آب و هوایی و خاک متفاوتی نسبت به ایران دارند.
تفاوت اصلی بین پسته ایرانی و پسته خارجی در مورد اقلیم منطقه ای است که در آن تولید می شوند. این تفاوت ها می تواند تاثیر مستقیمی بر روی خصوصیات و کیفیت پسته داشته باشد. ایران یک کشور با اقلیم خشک و بیابانی است. بسیاری از مناطق تولید پسته در ایران دارای تابستان های گرم و خشک و زمستان های سرد هستند.
اماکنی مانند استان کرمان، خراسان، یزد و سیستان و بلوچستان از جمله مناطق اصلی تولید پسته ایرانی هستند. در این مناطق، شرایط آب و هوایی خاصی وجود دارد که برای رشد و نمو بهینه پسته بسیار مناسب است.
پسته های خارجی در مناطق متفاوتی از جهان از جمله کشور های آمریکا، ترکیه، سوریه، ایتالیا و یونان تولید می شوند. این مناطق دارای اقلیم های متفاوتی هستند که می تواند در تولید پسته تاثیر گذار باشد. برخی از مناطق تولید پسته خارجی دارای آب و هوای مرطوب تر و معتدل تری نسبت به مناطق تولید پسته ایرانی هستند.
مهم ترین تفاوت اقلیمی بین پسته ایرانی و پسته خارجی در واقع مربوط به شرایط آب و هوایی و خاکی مناطق تولید آن ها است. این شرایط می تواند تاثیر مستقیمی بر رشد، طعم، بافت و کیفیت پسته داشته باشد.
– تفاوت در طعم
طعم پسته ایرانی به عنوان یکی از ویژگی های برجسته آن شناخته می شود. شرایط اقلیمی خاصی که در مناطق تولید پسته ایرانی وجود دارد، به طعم متمایز پسته ایرانی کمک می کند. همچنین تنوع ژنتیکی پسته های ایرانی نیز می تواند در طعم آن ها تنوع ایجاد کند. طعم پسته های خارجی نیز متنوع است و ممکن است بسته به منطقه ای که تولید می شوند، متفاوت باشد.
پسته های خارجی معمولاً دارای مزه ای ملایم تر نسبت به پسته ایرانی هستند و طعمی غنی ندارند. این موضوع ممکن است به دلیل تفاوت در شرایط اقلیمی، خاک و تنوع ژنتیکی باشد. لازم به ذکر است که طعم پسته می تواند تحت تأثیر عوامل دیگری مانند روش های فرآوری، شرایط نگهداری و زمان برداشت پسته نیز قرار گیرد.
– تفاوت در تنوع محصول
پسته ایرانی تنوع بسیار زیادی دارد. ایران به عنوان یکی از بزرگ ترین تولید کنندگان پسته در جهان، انواع مختلفی را تولید می کند. در مقابل پسته های خارجی معمولاً تنوع کمتری دارند.
این تنوع می تواند به عواملی مانند تنوع ژنتیکی، اندازه، شکل و خصوصیات دیگر محصول مربوط شود. پسته ایرانی به عنوان یکی از متنوع ترین محصولات پسته در جهان شناخته می شود.
در ایران تنوع ژنتیکی بالا، باعث تولید انواع مختلف پسته شده است. پسته های ایرانی ممکن است در اندازه و اشکال متفاوتی یافت شوند که هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند. پسته های خارجی نیز می توانند دارای تنوع باشند. اما به طور کلی تنوع کمتری نسبت به پسته ایرانی دارند. پسته های خارجی با توجه به منطقه رشد، به انواع کالیفرنیا، آنتپرسیان، سیرس و ایونگلز تقسیم بندی می شوند.
– تفاوت در پسته‌های پوک
به طور کلی پسته ایرانی درصد پوکی بسیار پایینی دارد که به معنی داشتن مغزی پر و پوسته ای محکم است. در مقابل برخی پسته های خارجی ممکن است درصد پوکی بیشتری داشته باشند.
در مورد داشتن پسته های پوک باید توجه داشت که این ویژگی به عوامل مختلفی مانند نوع پسته، شرایط رشد و فرآوری پسته وابسته است و نمی توان آن را به طور کلی به پست ه‌های ایرانی یا خارجی نسبت داد. ب
بنابراین این تفاوت نمی تواند به صورت عمومی برای هر دو نوع پسته بیان شود. عواملی مانند روش های برداشت، نگهداری و فرآوری ممکن است روی سلامت پسته تاثیر بگذارند. ولی به طور کلی پسته ایرانی به دلیل شرایط اقلیمی خاص و کیفیت بالا تر، درصد پوکی و ناقص بودن بسیار پایین تری نسبت به پسته خارجی دارد.
– تفاوت در قابلیت حرارت پذیری
پسته ایرانی در فرآیند های پخت و آشپزی مانند تولید خمیر ها و شیرینی پزی از طریق جذب حرارت از نظر کیفیتی و طعم تا حد بسیار زیادی بهبود می یابد و طعم و بافت خوبی را به انواع شیرینی، کیک و غذا می بخشد. پسته ایرانی به دلیل قابلیت حرارت پذیری بالا، معمولاً به عنوان یکی از بهترین گزینه ها برای پخت باقلوا در نظر گرفته می شود.
این ویژگی در پسته ایرانی به دلیل روغن و چربی بالای آن است که باعث می شود در فرآیند های پخت و آشپزی، پسته حالت و کیفیت خود را حفظ کند و طعم و عطر خوبی را در انواع غذا ها و شیرینی ها به وجود بیاورد. هنگامی که پسته های ایرانی در باقلوا یا دیگر غذا ها پخته می شوند از طریق تماس با حرارت، روغن طبیعی پسته ها آزاد می شود و این موضوع باعث می شود که پسته ها به طعم و عطر خوبی دست یابند و در نتیجه بهبودی در کیفیت و طعم باقلوا یا غذاهای دیگر ایجاد شود.
– تفاوت نژادی:
پسته ایرانی به دلیل طعم خاصی که دارد در سراسر جهان تقاضا برای خرید آن بالا است. پسته ایرانی مزه‌ای شیرین و چربی دارد. تفاوت نژادی و گونه مختلف پسته، مهمترین عاملی است که موجب شده بین پسته ایرانی و خارجی تفاوت وجود داشته باشد.
– مغز پسته نسبت به کل پسته بالاتر است:
پسته ایرانی نسبت به پسته خارجی مغز بیشتری دارد. یعنی شما اگر به یک مقدار بسته ایرانی و خارجی خرید کنید با مصرف پسته ایرانی، مغز بیشتری را خواهید، توانست نوش جان کنید.
– تفاوت در صادرات
پسته ایرانی به عنوان یکی از بهترین نمونه های پسته در جهان شناخته می شود و بیشترین حجم صادرات پسته را به خود اختصاص می دهد. پسته ایرانی در صنعت صادرات جهانی یک جایگاه بسیار قوی دارد و به عنوان یکی از بهترین نمونه ها در بازار بین المللی شناخته می شود. پسته ایرانی به دلیل شرایط آب و هوایی و خاک مناسب، بهترین کیفیت را در میان پسته‌ها دارد. این پسته ها دارای طعم، عطر و بافتی عالی هستند که تقدیر و تمجید صادر کنندگان و خریداران جهانی را به دنبال دارند.
ایران به عنوان یکی از بزرگترین تولید کنندگان و صادر کنندگان پسته در جهان، تجربه و تاریخچه طولانی در صادرات پسته دارد. پسته ایرانی به دلیل تولید بسیار بالا و رقابتی بودن بازار صادرات، قیمت های رقابتی و مناسبی را نیز ارائه می‌دهد. این امر باعث می شود تا پسته ایرانی در بازار جهانی جایگاه قوی تری به دست آورد.
به همین دلیل صادرات پسته ایرانی با استفاده از استاندارد های بین المللی صورت می گیرد و به عنوان محصولی با کیفیت و ایمن شناخته شده است.
تفاوت قیمت پسته ایرانی و خارجی
در بررسی قیمت پسته ایرانی در مقایسه با پسته خارجی، باید توجه داشت که قیمت پسته ممکن است تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار بگیرد و ممکن است در بازار های مختلف و یا در طول زمان متغیر باشد. هر چند که پسته ایرانی به دلیل عواملی مانند تولید بالا، تجربه صادرات و قیمت رقابتی معمولاً قیمتی نسبتاً مناسب دارد.
ایران یکی از بزرگ ترین تولید کنندگان پسته در جهان است و تولید بالای پسته به این کشور امکان می دهد تا بتواند پسته بازار های جهانی را در مقیاسی بزرگ تأمین کند. این میزان تولید بالا می تواند منجر به قیمت مناسب تر پسته ایرانی شود. قیمت رقابتی بین تولید کنندگان پسته در بازارهای جهانی، معمولاً منجر به قیمت های مناسب تر می‌شود. پسته ایرانی با توجه به تولید بالا و رقابت با سایر کشور ها، قیمتی مناسب تر دارد.
ایران به عنوان یکی از اصلی ترین تولید کنندگان پسته در جهان، ارتباطات تجاری قوی با بازار های جهانی دارد. این ارتباطات می توانند کمک کنند تا قیمت پسته ایرانی به صورت مستقیم و بدون واسطه، منعکس شود و از افزایش ناگهانی قیمت جلوگیری شود.
مناطق تولید کننده پسته در ایران
کرمان: این استان یکی از اصلی‌ترین مناطق تولید پسته در ایران است. کرمان به عنوان قطب تولید پسته ایران شهرت دارد. شهرهای رفسنجان و سیرجان در این استان به عنوان مراکز اصلی تولید پسته در این منطقه شناخته می‌شوند.
خراسان: شهرهای بیرجند، فیض آباد و قائنات در استان خراسان رضوی و خراسان جنوبی، به عنوان دیگر نقاط تولید پسته در این استان معروف هستند.
یزد: شهرهای میبد و مهریز از شهرهای مهم تولید پسته در استان یزد هستند.
فارس: شهرهای راز و جرگلان نیز در استان فارس به تولید پسته معتبر مشغول هستند.
سمنان: شهرستان دامغان در این استان به عنوان یکی از نقاط مهم تولید و فرآوری پسته در این ایران شناخته می‌شود. شرایط اقلیمی و خاکی این منطقه، توسعه تولید پسته با کیفیت و مرغوب را تسهیل کرده است.
سیستان و بلوچستان: در این استان، شهر زاهدان به عنوان یکی از مناطق تولید پسته شناخته می‌شود.
ريشه زائى درخت پسته ایرانی:
ریشه درخت پسته ایرانی به صورت محورى و عمودى است و تا عمق بيش از دو متر داخل خاك فرو مى رود. قدرت توليد ريشه فرعى در درخت پسته ایرانی خيلى ضعيف است و هر گاه انتهاى ريشه اصلى قطع شود درخت پسته خشك شده و از بين مى رود. درخت پسته ایرانی عادت به رشد عمودى دارد. مبدأ درختان پسته محدوده اى در قلمرو ايران بوده است.
پسته ایرانی دانه اى كه خندان به بار مى آيد:
روش تكثير پسته ایرانی از طريق كاشت دانه و ايجاد نهال است و پسته گياهى است كه از ديرباز در ايران كشت و پرورش داده شده است.
روش هاى مختلف كاشت نهال پسته ایرانی شامل:
1- كاشت در زمين اصلى
2- كاشت در خزانه
3- كاشت در كيسه هاى پلاستيكى و…
پسته ايرانی به روش سنتى تا به امروز:
در گذشته پسته ايرانی به روش سنتى پوست گيرى، خندان و خشك مى گرديد ولى در حال حاضر در كارگاه ها و كارخانه ها به صورت كاملا مكانيزه انجام مى گردد.
تقويت عمومى بدن با مغز پسته ایرانی:
مغز پسته كه قسمت خوراكى پسته را تشكيل مى دهد به رنگ سبز با پوسته ظريف قهوه اى كم رنگ است كه احتياج به برداشتن اين پوسته قبل از خوردن نمى باشد.
مغز پسته داراى طبيعت گرم مى باشد و به عنوان يكى از خوراكى هاى مطبوع و مفيد و نيرو بخش از زمان هاى دور مورد استفاده انسان قرار گرفته و بعدها در تركيب بعضى خوراكى ها وارد شده است.
مغز پسته براى تقويت عمومى بدن تجويز شده و به عنوان يك ماده مولد خون و محرك نيروهاى فعال بدن معرفى شده است.
مراحل صادرات پسته ایران؛ آموزش تجارت پسته به زبان ساده
مراحل صادرات پسته به هر کشور ممکن است با کشورهای دیگر متفاوت باشد. اما به‌طور‌کلی، تجارت پسته مراحلی دارد که در این بخش قصد داریم آنها را بررسی کنیم.
تهیه بهترین نوع پسته برای صادرات؛ اولین مرحله از تجارت پسته
امروزه تولید‌کنندگان و باغ‌داران متعددی در کشور انواع پسته را با‌کیفیت بسیار مناسب تولید می‌کنند. برای تامین پسته صادراتی، ابتدا باید میزان تقاضا و نوع پسته درخواستی کشورهای هدف را به‌خوبی بررسی کنید. فرقی نمی‌کند که قصد صادرت کردن پسته یا صادرات کود را داشته باشید، در‌هر‌صورت، تامین محصول با‌کیفیت و اعلا، اولین مرحله از صادرات انواع محصولات و کالاهای ایران به کشورهای خارجی محسوب می‌شود.
– بسته بندی استاندارد و مستحکم پسته صادراتی؛ عاملی مهم برای ترغیب خریداران
پس از تامین پسته اعلا و با‌کیفیت متناسب با هر بازار هدف، باید نسبت به بسته‌بندی این محصولات اقدام کنید. بسته‌بندی در فرآیند صادرات پسته ایران اهمیت بسیار بالایی دارد و نباید مورد غفلت تجار و بازرگانان قرار گیرد.
یکی از مهمترین مراحلی که برای فروش بالا و افزایش اعتبار و محبوبیت در بازار باید به آن توجه شود؛ بسته‌بندی و لیبلینگ استاندارد و خوب است. برای انجام لیبلینگ و بسته‌بندی استاندارد، توجه به نکات زیر به شما کمک می‌کند:
* نام محصول (پسته، مغز پسته، پسته با پوست و…) باید روی برچسب درج شده باشد.
* نام و آدرس سازنده، بسته‌بندی‌کننده، توزیع‌کننده یا واردکننده باید روی برچسب بسته‌بندی‌های عمده درج شده باشند.
* دستورالعمل‌های ذخیره‌سازی و حمل و نقل برای جلوگیری از تاثیر منفی بر بافت و کیفیت محصول (با توجه به میزان زیاد محتوای روغن در پسته) حتما باید روی بسته‌بندی‌های عمده درج شوند.
* برای جلوگیری از مشکلاتی مانند آلودگی محصول با آفلاتوکسین، بهتر است اطلاعاتی از قبیل محل باغ، تاریخ برداشت و نام پرورش‌دهنده روی بسته‌بندی‌های عمده درج شوند.
* اطلاعاتی مانند نام و آدرس تولیدکننده، بسته‌بندی‌کننده، توزیع‌کننده یا واردکننده ممکن است با یک علامت شناسایی خاص جایگزین شوند.
* استفاده از کاغذ یا تمبرهای با مشخصات تجاری روی محصول مجاز است؛ به شرط آن که در هنگام چاپ یا برچسب زدن از چسب یا جوهر مجاز و غیر سمی استفاده شود.
* در لیبلینگ و بسته‌بندی خرده‌فروشی پسته بر اساس قوانین اتحادیه اروپا رعایت برخی موارد مانند خوانایی نوشته‌های روی بسته (رعایت حداقل اندازه قلم برای نوشتن اطلاعات)، برچسب آلرژی‌زا بودن پسته و توضیح درباره مواد آلرژن درون محصول لازم است.
اخذ مجوزها و مدارک لازم برای صادرات پسته ایران
اکنون باید نسبت به دریافت مجوزها و مدارک لازم برای صادرات پسته اقدام کنید. این مجوزها را باید با توجه به قوانین کشور مقصد و همچنین مقررات صادراتی ایران دریافت کنید. برای مثال، برای صادرات محصولات خوراکی به کشورهای دیگر دریافت مجوزها و استانداردهای بهداشتی که کیفیت محصولات را تایید کنند، لازم و ضروری است.
معمولا نمونه محصول به آزمایشگاه ارسال می‌شود تا مورد بررسی قرار گیرد. همچنین، ممکن است لازم باشد نمونه‌ای از پسته صادراتی را برای خریداران پسته در کشور مقصد ارسال کنید. ارسال محموله به گمرک، انجام تشریفات گمرکی و گرفتن گواهی سلامت محصول برای صادرات نیز مرحله‌های دیگر صادرات پسته محسوب می‌شوند.
تاییدیه اداره استاندارد
محصولات صادراتی به طور کلی باید تاییدیه اداره استاندارد و البته تمامی تاییدات مورد نیاز وارد خشکبار کشورهای مقصد را نیز اخذ کنند. معیارهای کیفیت و استانداردها می‌توانند از کشوری به کشور دیگر متغیر باشند؛ در این بین می‌توان گفت که کشورهای اروپایی بیشترین سختگیری را در واردات محصولات غذایی، خصوصا پسته دارند.
گواهینامه‌های سلامت و ایمنی مواد غذایی:
تعداد و نوع گواهینامه‌های سلامت مواد غذایی مورد نیاز برای هر کشور واردکننده‌ای می‌توانند متفاوت باشند و دریافت انواع معتبر آنها می‌تواند بر اعتبار و اطمینان از فروش محصول شما بیافزاید. GFSI (Global Food Safety Initiative)، IFS (International Featured Standards)، FSSC 22000 (Food Safety System Certification)، گواهی حلال (برای بازارهای مسلمان) و… از جمله مشهورترین گواهی‌های ایمنی و بسیار مشابه به ISO22000 هستند. البته گاهی برخی از کشورهای واردکننده علاوه بر گواهینامه‌های ذکرشده، خواهان انواع دیگر آنها نیز هستند؛ مانند BRC در بازار خریداران انگلیس.
کنترل آلاینده‌ها و مواد سمی:
سالم و بدون خطر بودن مواد غذایی وارداتی، از جمله پسته از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است؛ بنابراین اولین الویت نیز گرفتن تاییدیه‌های سلامت این محصول بر طبق آیین‌‌نامه‌های سلامت هر کشور است.
بهتر است بدانید برخی از کشورهای اروپایی علاوه بر تعیین محدودیت‌های آلاینده‌های غذایی به صورت عمومی، تعدادی محدودیت خاص برای برخی از محصولات غذایی مانند پسته اعمال می‌کنند. بیشترین توجه به آلاینده‌های غذایی در پسته به موادی همچون مایکوتوکسین‌ها (خصوصا آفلاتوکسین)، بقایای آفت‌کش‌ها، فلزات سنگین و میکرو ارگانسیم‌ها متمرکز می‌شود.
لیست این مواد به صورت منظم توسط اتحادیه اروپا و سایر کشورها بروز می‌شود؛ لذا اطلاع از آخرین بروز رسانی‌ها می‌تواند فرایند گرفتن تاییدیه محصولات شما را تسریع کند.
کیفیت:
کیفیت پسته‌ها به طور کلی با توجه به درصد پوسته یا مغزهایی که حداقل شرایط را ندارند و برخی معیارهای دیگر مانند رنگ و طعم آن تعریف می‌شود. مهمترین معیارهایی که می‌توان برای تعیین کیفیت پسته از آنها استفاده کرد به شرح زیر هستند:
رتبه (گرید) پسته: در بحث صادرات، می‌توان پسته‌ها را بر اساس میزان باز یا بسته بودن دهان، دسته‌بندی کرد:
رتبه AAA: شامل 95% دهان باز و 5% دهان بسته است.
رتبه AA: شامل 90% دهان باز و 10% دهان بسته است.
رتبه A: شامل 85% دهان باز و 15% دهان بسته است.
رتبه B: شامل 80% دهان باز و 20% دهان بسته است.
رتبه C: شامل 70% دهان باز و 30% دهان بسته است.
البته در بررسی استانداردهای صادرات پسته برخی کشورها از جمله ایران و ایالات متحده آمریکا علاوه بر میزان باز یا بسته بودن پسته‌ها، به طبیعی یا مکانیکی بودن پسته‌های دهان باز نیز توجه ویژه‌ای می‌شود.
ویژگی‌های پوسته پسته‌های استاندارد:
* رنگ پوست: منظور از رنگ پوست پسته، رنگ طبیعی پوسته سخت و استخوانی پسته خام است که بسته به رقم پسته و نوع عملیات فرآوری، می‌تواند از شیری تا کرم تیره متغیر باشد.
در ارقام کشیده پسته می‌توان نقاط و خطوط دودی رنگی در انتهای پوسته بیرونی مشاهده کرد که امری طبیعی می‌باشد.
رنگ پوست پسته فرآیند شده (بو دادن و…) می‌تواند بسته به نوع فرآیند متفاوت باشد.
بد رنگی پوست پسته به حالتی گفته می‌شود که رنگ طبیعی پوسته سخت پسته در اثر شرایط نامطلوب فرآوری، در یک چهارم سطح کل یا یک دوم سطح یک لبه، از دست رفته باشد و مشاهده نشود.
میزان قابل قبول بد رنگی در استاندارد پسته بسته به نوع آن می‌تواند متغیر باشد؛ اما به طور کلی در پسته‌های درجه ممتاز تا درجه عالی، حداکثر 2% کل پسته‌ها می‌تواند باشد.
* شکل پسته: در پسته‌های استاندارد، شکل پسته‌ها طبیعی و متقارن است.
اگر میوه‌های پسته، شکل متقارن و طبیعی خود را به هر دلیلی مانند رشد ناقص، شکسته شدن طی فرایند خندان کردن مکانیکی و… از دست بدهند، دچار بدشکلی می‌شوند.
در استاندارد پسته، حداکثر 5% پسته‌ها می‌توانند دچار بدشکلی باشند؛ البته این میزان می‌تواند بسته به درجه پسته متفاوت باشد.
* خندان بودن پسته: پسته‌ای که پوسته سخت و استخوانی آن دارای شکاف با اندازه‌ای مناسب، به طوری که دسترسی راحت به مغز آن وجود داشته باشد، پسته خندان است. به طور کلی خندان، کم خندان یا ناخندان بودن پسته، عاملی بسیار مهم در تعیین کیفیت و قیمت پسته محسوب می‌شود.
به طور کلی در تعیین استاندارد پسته، حداکثر 6% دانه‌ها می‌توانند پسته‌های ناخندان یا پوک (پسته ناخندانی که وزن مغز آن کمتر از 25% وزن پسته باشد.) باشند.
در یک بار استاندارد پسته، حداکثر میزان پسته‌های نارس و گوی می‌تواند 8% دانه‌ها باشد.
* پسته گوی اصطلاحا به پسته‌ای گفته می‌شود که پوست اول (پوست نرم) جدا نگردیده باشد یا بیش‌تر از یک هشتم سطح کل پوسته سخت و استخوانی را در برگرفته باشد.
* پسته نارس به پسته‌ای گفته می‌شود که مغز آن مراحل رشد خود را به دلایل مختلفی کامل نکرده یا به طور کلی کوچک باقی مانده باشد. در این حالت مغز پسته کمتر از 47 درصد و بیش‌تر از 25 درصد وزن پسته را شامل می‌شود.
ویژگی‌های مغز پسته استاندارد
مغز پسته استاندارد فاقد هرگونه بو و مزه غیرطبیعی یا تند است. احساس هر طعمی به جزء طعم طبیعی پسته می‌تواند نشان‌دهنده وقوع واکنش‌های شیمیایی ترکیبات مغز پسته یا نفوذ آلودگی‌ها به آن است. پسته استاندارد همچنین باید فاقد بو و طعم سوختگی (به دلیل فرآیند شدن در شرایط نامطلوب با درجه حرارت زیاد یا زمان طولانی) باشد.
- رنگ مغز: هر رقم از پسته می‌تواند رنگ منحصر به فرد خود را داشته باشد؛ اما به طور کلی پسته‌های استاندارد از نظر رنگ در چهار دسته سبز، سبز مایل به زرد، زرد و مخلوط قرار می‌گیرند.
- میزان رطوبت: یکی از عوامل بسیار تاثیرگذار بر بافت و تردی پسته، میزان رطوبت آن است. این میزان به طور کلی از حدود 6.5% نباید بیش‌تر باشد؛ با این حال این معیار نیز می‌تواند در برخی کشورها متفاوت باشد؛ برای مثال در ایالات متحده، این میزان از حدود 7% بیش‌تر نیست.
- – در پسته استاندارد، حداکثر میزان مغز پسته آزاد می‌تواند 1% وزن باشد.
- – به مغز پسته یا قسمتی از آن که از داخل پوسته سخت بیرون آمده باشد، مغز پسته آزاد گفته می‌شود.
- – میزان پراکسید استخراج شده از مغز تند پسته باید حداکثر 1 میلی اکی والان در کیلوگرم باشد.
- – آفلاتوکسین در پسته استاندارد، برای کل ۱۵ppb و نوع B1 حداکثر ۵ppb می‌باشد.
- – مقدار رطوبت (میزان آب موجود در مغز پسته) باید حداکثر 6% دانه‌ها باشد.
- – در پسته‌های استاندارد، به هیچ وجه آفت زنده نباید مشاهده شود و حداکثر 5% دانه‌ها می‌توانند آفت‌زده باشند؛ آن هم به شرطی که میزان دانه‌های کپک‌زده بیش از 0.2% دانه‌ها نباشد.
- آفت پسته: به آلودگی یا خرابی برخاسته از فعالیت آفات گفته می‌شود که می‌تواند شامل فضولات پوسته‌های تخم، لارو، شفیره، کپک‌زدگی، قارچ‌زدگی، حفره‌هایی حاصل از تغذیه حشرات (پس از برداشتن پوست سوم معمولا مشاهده می‌شوند.) و… که با چشم غیرمسلح روی مغز پسته قابل مشاهده باشد.
- یکنواختی ارقام پسته: به یکنواخت بودن پسته از نظر اندازه و رقم گفته می‌شود و بار پسته‌ای که این دو ویژگی را نداشته باشد، مخلوط (با کیفیت و قیمتی کمتر) محسوب می‌شود.
- یکنواختی در اندازه: زمانی که نسبت وزن 15% از درشت‌ترین دانه‌ها به 15% از ریزترین دانه‌ها، حداکثر 1.5 باشد.
- یکنواختی در رقم: زمانی که حداکثر 6% از دانه‌ها با رقم دیگر متفاوت باشند.
- مواد خارجی: به موادی غیر از پسته مانند پوست سبز پسته، پوست استخوانی و سخت بدون مغز، سنگ‌ریزه، پوک خندان و… می‌گویند که با چشم غیرمسلح قابل مشاهده باشند و بتوان با روش‌های مختلف آنها را جدا کرد.
حداکثر میزان مواد خارجی می‌تواند 1% باشد؛ به شرط آن که میزان مواد خارجی غیر از پوست پسته، بیش از 0.3% نباشد.
ویتامین E: این ویتامین یک آنتی‌اکسیدان قوی است که به حفاظت از سلول‌ها در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند. مصرف منظم ویتامین E می‌تواند به سلامتی پوست و کاهش علائم پیری کمک کند.
ویتامین B6: این ویتامین نقش کلیدی در متابولیسم پروتئین‌ها و کربوهیدرات‌ها دارد. همچنین به تولید نوروترانسمیترها کمک می‌کند، که برای سلامت مغز و سیستم عصبی بسیار مهم هستند.
- ویتامین K: ویتامین K برای فرآیند لخته شدن خون و حفظ سلامت استخوان‌ها ضروری است. این ویتامین به بدن کمک می‌کند که کلسیم را در استخوان‌ها ذخیره کند.
فولات (ویتامین B9): فولات برای تولید و ترمیم DNA و تقسیم سلولی اهمیت دارد. مصرف کافی این ویتامین به ویژه در دوران بارداری حیاتی است.
اضافه کردن پسته به رژیم غذایی روزانه می‌تواند به تقویت ایمنی بدن، بهبود عملکرد مغز و حفظ
حمل‌و‌نقل بین‌المللی بار به کشور مقصد؛ یکی از مهمترین مراحل تجارت پسته ایران
برای صدور بارنامه، باید یک شرکت حمل‌و‌نقل بین‌المللی معتبر را برای ارسال محموله خود به کشور مقصد انتخاب کنید. این شرکت با یکی از روش‌های حمل دریایی، هوایی، زمینی، ریلی یا ترکیبی محموله شما را به دست خریدار در کشور مقصد خواهد رساند.
بهترین کشور برای صادرات پسته کدام است؟
امروزه صادرات پسته ایران به بسیاری از کشورهای قاره سبز اروپا، آسیا و حتی بعضی از کشورهای آمریکایی نیز رواج دارد. رتبه‌های اول تا سوم واردات پسته از ایران به ترتیب به کشورهای آلمان، عراق و قزاقستان اختصاص دارد. کشورهای عربی حاشیه خلیج همیشه فارس مانند امارات و کویت و همچنین هند، روسیه و اسپانیا و برزیل نیز متقاضی خرید پسته صادراتی ایران هستند.
برای صادرات محصول خود به کشور برزیل می توانید از تجارب و مشاوره شرکت بازرگانی آترا اطلس استفاده نمایید.
بررسی مشکلات صادرات پسته ایران
امروزه ایران پس از ایالات متحده آمریکا رتبه دوم صادرات پسته را به خود اختصاص داده است. با‌این‌حال، تجارت پسته ایران نیز با مشکلات متعددی مواجه است که برخی از آنها عبارت‌اند از:
* کهن‌سالی باغ‌های پسته ایران
* قوانین و مقررات سخت‌گیرانه در حوزه صادرات پسته
* آفت‌های غیراستاندارد کشاورزی و باغ‌داری
* کمبود منابع آبی برای آب‌یاری
* نوسان نرخ دلار
روش‌های سنتی تجارت نیز یکی از دیگر از مشکلات پیش‌روی صادرات پسته ایران است. این مشکل‌ها می‌توانند جایگاه ایران در رتبه دوم صادرات پسته دنیا را نیز تهدید کنند.