کودهای کشاورزی
یکی از زمینههای جذاب تجاری، صادرات و تجارت کود شیمیایی و کودهای کشاورزی است. این کودها به دلیل ارتباط مستقیم با غذای انسان و بازار داغ جهانی، همواره مورد توجه قرار دارند.
به زبان سادهتر، نیاز به کود مرغی، کود پلت مرغی، کود شیمیایی، کود ارگانیک و محصولات کشاورزی همیشه و همهجا وجود دارد.
از آنجا که کود شیمیایی برای تولید و تأمین غذای انسان ضروری است، بازاریابی اصولی و هدفمند و شناخت دقیق بازار میتواند صادرات و تجارت کود و محصولات کشاورزی را به یک تجارت پرسود تبدیل کند.
فواید کودهای شیمیایی:
کودهای شیمیایی که به اصطلاح کودهای سیاه و سفید نامیده میشوند، از جمله افزودنیهای مهم به خاک هستند که به دلیل وجود مواد مغذی در آنها، میتوانند کمیت و کیفیت گیاهان را بهبود دهند.
کودها به صورت کلی به 3 طبقه دستهبندی میشوند:
- 1.کودهای آلی
- 2.کودهای شیمیایی
- 3.کودهای بیولوژیک
صادرات کود شیمیایی
کودهای شیمیایی همانطور که از نامشان مشخص است، طی فرآیند شیمیایی به دست میآیند و میتوانند در مدت زمان کوتاهی رشد، عملکرد و کیفیت محصولات کشاورزی را ارتقا دهند.
استفاده از کودهای شیمیایی برای اولین بار به زمان جنگ جهانی دوم باز میگردد که بشر در پی تولید محصولات غذایی بیشتر بود، ولی امروزه استفاده بیرویه از آنها میتواند سبب آلودگی آب و خاک شود.
انواع کودهای شیمیایی:
کودهای شیمیایی به اشکال پودری، مایع، گاز و گرانوله در بازار موجود هستند. این کودها به دو دسته کلی تقسیم میشوند:
- کودهای ماکرو: حاوی عناصر پرمصرف مانند ازت، فسفات، گوگرد و منیزیم.
- کودهای میکرو: حاوی عناصر کممصرف شامل آهن، منگنز، مس و روی.
با توجه به ارزآوری صادرات کود شیمیایی، شرکتهای واردکننده تمایل دارند مازاد تولید را به خارج از کشور صادر کنند. حجم صادرات کود شیمیایی بسته به نیاز کشاورزان داخلی متغیر است؛ اگر نیاز کشاورزان افزایش یابد، صادرات کود شیمیایی با محدودیت مواجه میشود.
شرایط و قوانین صادرات کودهای کشاورزی
صادرات انواع کود کشاورزی باید بر اساس شرایط و ضوابط مشخصی انجام شود. در اینجا به برخی از این شرایط اشاره میکنیم:
- نظارت وزارت جهاد کشاورزی: صادرات کودهای کشاورزی و شیمیایی باید تحت نظارت دقیق وزارت جهاد کشاورزی صورت گیرد. صادرکنندگان باید برای صدور مجوز سیستمی از طریق سامانه امور گمرکی اقدام کنند.
- نظارت سازمان ملی صنایع پتروشیمی: سازمان ملی صنایع پتروشیمی بر روند صادرات کودهای کشاورزی و شیمیایی از جمله اوره نظارت کامل دارد.
- ممنوعیت واردات با ارز دولتی: واردات کودهای کشاورزی با ارز دولتی و صادرات آن به کشورهای همسایه ممنوع است.
حمل و نقل مناسب کودهای شیمیایی و کودهای کشاورزی
محصولات کشاورزی از مواد فاسد شونده هستند و باید تازه مصرف شوند و همین دلیل موجب شده است که صادرات آنها سختتر باشد. البته ناگفته نماند که هزینه حمل و نقل این مواد نیز زیاد است چون باید در محفظه های یخچال دار حمل شوند.
ایران در جایگاه یازدهم صادرات کودهای کشاورزی
بر اساس دادههای موسسه جهانی کود، روسیه بزرگترین صادرکننده کودهای شیمیایی در جهان است. طبق آمار سال گذشته، روسیه:
- ۲۳ درصد از صادرات آمونیاک
- ۱۴ درصد از صادرات اوره
- ۱۰ درصد از صادرات فسفات فرآوری شده
- ۲۱ درصد از صادرات پتاس را به خود اختصاص داده است.
رتبهبندی کشورها در سال ۲۰۲۱:
- روسیه: با ارزش صادرات تقریبا ۱۲.۵ میلیارد دلار
- چین: با ۱۱.۵ میلیارد دلار
- کانادا: با ۶.۶ میلیارد دلار
- مراکش: با ۵.۷ میلیارد دلار
- ایالات متحده: با ۴ میلیارد دلار
- عربستان سعودی: با ۳.۵ میلیارد دلار
- هلند: با حدود ۳ میلیارد دلار
- عمان: با ۲.۶ میلیارد دلار
- بلژیک: با حدود ۲.۶ میلیارد دلار
10.قطر: با ۲.۱ میلیارد دلار
ایران نیز با صادرات کود به ارزش ۱.۸ میلیارد دلار در جایگاه یازدهم دنیا قرار گرفته است. پس از آن کشورهایی مانند آلمان و مصر قرار دارند.
وضعیت تولید و واردات انواع کودهای کشاورزی در برزیل
کل تولیدات محصولات اصلی کشاورزی برزیل تا دوره برداشت سال ۲۰۲۹-۲۰۳۰ به بیش از ۳۱۸ میلیون تن خواهد رسید و تولیدات گوشت این کشور نیز طی این بازه زمانی با افزایش ۷ میلیون تنی به حدود ۳۵ میلیون تن خواهد رسید.
افزایش تولید محصولات کشاورزی:
شکر: افزایش حدود ۵۸ درصد
پنبه: افزایش بیش از ۴۱ درصد
وابستگی به واردات کود:
از دهه ۱۹۸۰، برزیل به شدت به واردات کودها و فناوریهای تغذیه گیاهی وابسته شده است که این امر موجب کاهش اندازه صنعت ملی کود برزیل به میزان ۳۰ درصد شده است. در حالی که واردات کود در ۲۰ سال گذشته ۶۶ درصد افزایش یافته است، هزینه تولید کودهای داخلی نیز در محصولاتی مانند سویا، ذرت و پنبه به بیش از ۴۰ درصد مجموع مخارج بالغ گردیده است
اهمیت انواع کودهای کشاورزی
تولیدات کشاورزی برزیل و وابستگی به واردات کود
برزیل چهارمین تولیدکننده غلات در جهان (برنج، جو، سویا، ذرت و گندم) است و پس از چین، ایالات متحده و هند، 7.8 درصد از کل تولید جهانی را به خود اختصاص داده است. این کشور در سال ۲۰۲۰، دومین صادرکننده بزرگ غلات در جهان با بیش از ۳۷ میلیارد دلار صادرات بوده است.
وضعیت کشاورزی برزیل:
صادرات محصولات کشاورزی و تولیدات کشاورزی در برزیل در حال رشد است.
در سال ۲۰۲۰، تجارت کشاورزی برزیل مسئول ۴۸ درصد از کل صادرات این کشور بود.
تعداد مشاغل مربوط به تجارت کشاورزی ۱۷.۳ میلیون شغل، یعنی ۲۰.۱ درصد از کل مشاغل موجود در برزیل بود.
رشد بخش کشاورزی:
تولید ناخالص داخلی (GDP) تجارت کشاورزی برزیل در سهماهه اول سال ۲۰۲۱ نسبت به سال ۲۰۲۰، ۵.۳۵ درصد معادل ۱۲۴ میلیارد رئال رشد داشت.
رشد بخش کشاورزی ۷.۹۹ درصد معادل ۱۳۶ میلیارد رئال بود.
وابستگی به واردات کود:
از دهه ۱۹۸۰، برزیل به شدت به واردات کودها و فناوریهای تغذیه گیاهی وابسته شده است.
اندازه صنعت ملی کود برزیل ۳۰ درصد کاهش یافته است، در حالی که واردات در ۲۰ سال گذشته ۶۶ درصد افزایش یافته است.
هزینه کودهای تولیدی در محصولاتی مانند سویا، ذرت و پنبه به بیش از ۴۰ درصد مجموع مخارج بالغ گردید.
برای رسیدن به انتظارات جهانی و ملی برای تولید مواد غذایی، برزیل باید:
محیط تجاری خود را بهبود بخشد.
در علم و فناوری برای محیط گرمسیری سرمایهگذاری کند.
سرمایهگذاری در تولید ملی را تضمین کند.
این اقدامات باید تعادل بین تولید داخلی و واردات را برای پاسخگویی به تقاضای فزاینده تنظیم کند تا برزیل به یک کشور پیشرو در بازار جهانی کود تبدیل شود. به این ترتیب، تولیدکنندگان روستایی برزیل رقابتپذیر خواهند شد و مصرفکنندگان میتوانند روی امنیت غذایی و قیمت مناسب مواد غذایی حساب کنند.
صادرات اوره به برزیل
در سال ۲۰۲۲، صادرات ایران به برزیل در این حوزه ۸۶ میلیون دلار بوده است و در مجموع، برزیل ۲.۱ میلیارد دلار اوره از کل جهان وارد کرده است.
پیشبینیها حاکی از این است که ظرفیت بازار برزیل برای خرید اوره از ایران در همین حد است و در حال حاضر ایران از تمام ظرفیت خود برای صادرات اوره به برزیل استفاده میکند. اما با توجه به نیاز بالای این کشور به اوره، تولیدکنندگان و تأمینکنندگان اوره میتوانند برزیل را در مقاصد صادراتی خود قرار دهند.
از میان تمام صادرکنندگان اوره در جهان، کشورهای قطر، الجزایر، چین و روسیه بیشترین پتانسیل صادرات اوره به برزیل را دارند و ایران در جایگاه ۱۴ این لیست قرار میگیرد. از میان چهار کشور اول این صف، همگی به جز چین از تمام ظرفیت خود برای صادرات اوره به برزیل استفاده کردهاند.
قبل از ورود به بازار برزیل، رقبای خود را بشناسید، مزیتهای رقابتی خود را مشخص کرده و حساب شده وارد شوید.